2025 чылдың август 8, 9 хүннеринде республика чергелиг "Алдын кажык" мөөрейин Чөөн-Хемчик кожууннуң Иймеде Кум-суунга Даа кожууннуң 260 чылдаанынга тураскааткаш, организастап эрттирген. Кончуг солун, чаагай чаңчылдар сиңген чараш оюн — Тыва Республиканың Чөөн-Хемчиктиң Улаан-Быраага бир дугаар болуп эрткен. Чонувус, удуртулгада аныяктар массалыг хемчегни организастап тургаш, тыва оюннарның төөгүзүн эки билирин, онзагайын, аалчыларның, көрүкчүлерниң сонуургалын хайныктырган. Онзагай барымдааларны видео, фоточурукка тырттырган болгаш чонувустуң кичээнгейинге бараалгаттым. Төп телевидениеде Леонид Аркадьевичиниң "Хуулгаазыннар шөлү" оон ангыда " Угааныгбайлар" деп дамчыдылгалар-даа көргүзүп турар ийик,а тыва чонувустуң үе-дүптен бээр ойнап чораан оюннарын кажык-биле аът чарыштырарын болгаш өске-даа оюнарны моон соңгаар-даа улам нептередири күзенчиг. А Иймениң, Чөөн-Хемчиктиң чону Тывага бир дугаар мындыг хөй кижи киржикчилиг хемчегни организастап эрттиргени улуг чедиишкин-дир. Тыва Республика чергелиг чаңчылчаан аът чарыштарын ырак-даа эвес, эрткен чүс чылдың тозан чылдарында Хайыраканның дарганнары эгелеп каарга, ооң соонда сумулар, Чадаана хоорай, кожуун чагыргазы, хөрлээлезе, мырыңай кожууннар чагыргалары эрттирип, улаштыр аът чарыштарының сезонунга тураскааткан чаңчыл кылдыр эрттирип турары чедиишкин эвес-тир бе?Бодум хуумда чоргаарланыр бир бадыткалым ол. Россияның алдарлыг артизи, Тываның Улустуң хөөмейжизи Коңгар-оол Борисович Ондар Тыва үндезин культура төвүн удуртуп эгелээш, бир-ле дугаар Тываның девискээринде солуннар редакторларынга парлалга конференцязын чаа албан чериниң өргээзинге организастап эрттирген турган. Ынчан тыва оюннар, езу-чаңчылдарны, идик-хепти нептередириниң дугайында бодунуң илеткелинге чугула кылдыр айтып турганы - амгы үеде билдинип келди. Дуңмалары, чоок кижилери, төрээн суурунуң чону тыва езу-чаңчылдарга даянган "Алдын кажык"мөөрейни бедик деңнелге организастап эрттирген. Мөөрейниң Дээди, бедик шаңналы - автомобильди Мөңгүн-Тайгадан Иргит Сергей чаалап алан. Шагаан-Арыгдан 7 харлыг Сайын Опай ийиги черни ээлеп, дөрт чүзүн малды, эдеринчи кылдыр 10 муң рубльди алган. Ак-Довурактан эмчи Сайзаана Дажы үшкү черни ээлээш, дөрт хой 10 муң рубль акша шаңналынга төлептиг болган. Дөрттен онга чедир ойнакчылар акша шаңналдарлыг орай дүнеге чедир он сес хар чедир аныяк мөгелерниң бүрүн дериглиг аът шаңналдыг хүреш —ачыр-дачыр демиселин көргеш, өөрүшкү маңнайлыг тарап чанганнар. Кезек үеде хаттыг чаъс, сайылгаан чырыының өже бергени-даа хемчегниң чедимчелиг доостурунга шаптык болбаан. Оо, Кум-Суунуң алдын элезиннери!...